[Tổng hợp] Các thuốc chữa bệnh tiểu đường tuýp 2 phổ biến nhất

Cùng với việc thay đổi lối sống thì sử dụng thuốc tiểu đường tuýp 2 cũng là một phần đặc biệt quan trọng để người bệnh có thể giảm, ổn định đường huyết và ngăn ngừa biến chứng một cách hiệu quả.

Hiện nay có nhiều loại thuốc điều trị tiểu đường khác nhau được sử dụng đường uống hoặc đường tiêm. Tùy vào từng giai đoạn của bệnh, từng trường hợp cụ thể mà các bác sĩ sẽ có chỉ định thuốc và liều lượng phù hợp.

Khi nào người bệnh tiểu đường tuýp 2 phải dùng thuốc?

Việc sử dụng thuốc ở người bệnh tiểu đường tuýp 2 sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng quan trọng nhất là thời điểm phát hiện, chỉ số đường huyết và các bệnh mắc kèm. Nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, chỉ số đường huyết thấp, có thể chưa phải dùng thuốc ngay mà nên kiểm soát chế độ ăn uống và luyện tập trước. Sau đó hàng tháng đến bệnh viện kiểm tra để bác sĩ có tư vấn phù hợp. Thông thường khi đã mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, thời gian tối đa không phải sử dụng thuốc là 3 tháng kể từ thời điểm phát hiện.

Với những trường hợp nhập viện mà đường huyết đã quá cao, có biến chứng như hôn mê, nhiễm toan acid lactic, có triệu chứng tăng đường huyết rõ ràng, hoặc kèm theo biến chứng thận, tim mạch… thì sẽ được chỉ định dùng thuốc ngay từ ban đầu.

Thuốc tiểu đường tuýp 2 hoạt động như thế nào?

Bệnh tiểu đường tuýp 2 có xảy ra là do tuyến tụy không sản xuất đủ insulin hoặc do kháng insulin - insulin làm việc không hiệu quả, từ đó khiến cho đường huyết tăng cao. Insulin là hormon do tụy sản xuất có nhiệm vụ giảm đường huyết nhờ đưa đường từ máu vào tế bào để tạo ra năng lượng.

Dựa vào quá trình làm tăng lượng đường trong máu, hiện nay có các nhóm thuốc chính với khả năng hoạt động như sau:

Thuốc làm chậm hấp thu đường vào máu

Sau khi ăn tinh bột, đường sẽ được hấp thu qua đường ruột dưới dạng phân tử đường glucose vào trong máu. Để hạn chế tăng đường huyết sau ăn, bác sĩ có thể sử dụng nhóm thuốc làm chậm hấp thu đường, gọi là nhóm ức chế men alpha glucosidase. Đại diện nhóm này mà Việt Nam đang có là Glucobay.

Thuốc làm giảm kháng insulin

Nguyên nhân chính gây bệnh tiểu đường tuýp 2 là kháng insulin. Vì vậy để làm giảm kháng insulin, chúng ta cần sử dụng thuốc. Nhóm thuốc kinh điển nhất cho đến nay vẫn được ưu tiên lựa chọn hàng đầu là Metformin.

Metformin là nhóm thuốc đầu tay điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2

Thuốc kích thích tuyến tụy sản xuất insulin

Để kích thích tuyến tụy sản xuất insulin, các bác sĩ có thể sử dụng nhóm sulfamid và đại diện là Amaryl, Diamicron…

Nồng độ insulin trong máu tăng thì đường máu sẽ hạ. Các bác sĩ thường sẽ phối hợp thuốc tăng tiết insulin và thuốc giảm đề kháng insulin để đánh vào 2 cơ chế chính gây ra bệnh tiểu đường. Tuy nhiên việc kết hợp ở giai đoạn nào, liều lượng bao nhiêu sẽ tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi người bệnh.

Nhóm thuốc ức chế men DPP-4

Men DPP-4 này có tác dụng phá hủy chất incretin ở ruột. Incretin có tác dụng kích thích tuyến tụy tăng tiết insulin. Bình thường, khi chúng ta ăn vào lượng incretin trong cơ thể tăng lên. Nhưng thời gian chất này tồn tại được trong máu khá ngắn do men DPP-4 phá hủy.

Sử dụng thuốc ức chế loại men DPP-4 này sẽ giúp incretin tồn tại trong máu lâu hơn và làm tăng lượng insulin trong cơ thể. Ngoài ra, chất này còn giúp làm chậm hấp thu đường nhờ làm chậm sự co bóp tiêu hóa thức ăn ở ruột, dạ dày.

Nhóm thuốc mới giúp tăng đào thải đường qua nước tiểu (SGLT-2)

Một ngày cơ thể chúng ta có khoảng 180g đường lọc qua thận và hầu như tất cả lượng đường đó đều được thận giữ lại. Để làm giảm đường máu, các nhà khoa học đã phát minh ra loại thuốc có khả năng ngăn chặn tái hấp thu đường ở thận, nhờ đó làm giảm đường huyết.

Đây là nhóm thuốc mới điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2 trong những năm gần đây. Loại thuốc nào cũng đã được đưa vào sử dụng tại Việt Nam nhưng chi phí điều trị khá tốn kém. Do đó, vẫn chưa thực sự phù hợp với đa số bệnh nhân.

Thuốc đào thải đường ra nước tiểu có thể hứa hẹn mang đến nhiều đột phá cho người tiểu đường

Thuốc bổ sung trực tiếp insulin

Đến một giai đoạn nào đó khi thuốc uống không có khả năng kiểm soát đường huyết, người bệnh tiểu đường tuýp 2 sẽ được tiêm trực tiếp insulin. Nếu như trước kia insulin được sử dụng có nguồn gốc từ bò, lợn, thì ngày nay đã được thay thế bằng insulin có nguồn gốc từ người. Loại insulin cho thấy hiệu quả tốt hơn, ít tác dụng phụ hơn, tuy nhiên giá thành cũng đắt hơn.

Có thể bạn quan tâm:

Thuốc tiêm tiểu đường Victoza

Ngoài insulin là thuốc tiêm, hiện nay đã có thêm thuốc tiêm Victoza. Loại thuốc này đưa thẳng chất incretin vào trong máu. Incretin làm tụy tăng tiết insulin theo bữa ăn và ức chế cảm giác thèm ăn.

Victoza thường được chỉ định cho người tiểu đường bị béo phì và những phản hồi ban đầu cho thấy thuốc làm việc khá hiệu quả. Tuy nhiên, giá thành để sử dụng của loại thuốc này rất đắt, vì vậy người bệnh nên trao đổi trước với bác sĩ để được tư vấn.

Cách phối hợp thuốc và khi nào cần dùng thuốc tiêm ở người tiểu đường tuýp 2?

Việc phối hợp thuốc cần tiến hành ngay khi:

• HbA1c > 9.0% mà mức đường huyết lúc đói > 13.0 mmol/l có thể cân nhắc dùng hai loại thuốc viên hạ glucose máu phối hợp.
• Nếu HbA1c > 9.0% mà đường huyết lúc đói > 15.0 mmol/l có thể xét chỉ định dùng thuốc uống kết hợp tiêm insulin.
• Nếu HbA1c > 10%, đường huyết lúc đói > 300mg/dl có thể được chỉ định tiêm ngay insulin.

Việc khởi trị tiêm insulin, ban đầu bệnh nhân có thể vẫn dùng 2 loại thuốc và chỉ tiêm một mũi trước khi đi ngủ. Khi đường huyết vẫn không đạt được mục tiêu, HbA1c vẫn hơn 8.5%, có thể cần 2 mũi tiêm để hạ đường huyết xuống.

Bên cạnh đó, người bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể phải tiêm insulin tạm thời trong các trường hợp: Mắc kèm bệnh nhiễm trùng cấp tính, ví dụ như viêm phổi, viêm đường hô hấp trên quá nặng, sốt hoặc nhiễm khuẩn đường tiểu, hoặc phải vào nhập viện. Một số các trường hợp khác nữa như bệnh nhân bị tăng men gan, bệnh nhân bị suy thận...

Ngoài các thuốc Tây y, Đông y cũng có nhiều thảo dược truyền thống cho hiệu quả giảm và ổn định đường huyết rõ rệt. Sự kết hợp giữa Đông Tây y trong điều trị có thể giúp nâng cao hiệu quả điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2, giúp người bệnh an nhiên vui sống.

Bạn có thể xem thêm:

Nguồn:

https://www.nhs.uk/conditions/type-2-diabetes/treatment/

http://www.diabetes.co.uk/Diabetes-drugs.html